مجتمع آموزشی ابتکار (آموزش های علمی، فنی و مکالمه زبان)

نوشته شده در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۳۹۳

 روش مطالعه ی درس ریاضی

ریاضیات شامل علائم، فرمول‌ها، روش‌های ویژه و کتاب‌های درسی‌ای است که سخت به نظر می‌آیند و خیلی کلمات و اصطلاحات منحصربه‌فرد هستند. در نتیجه مهم است که از مهارت‌های مطالعه‌ای استفاده کنید که اختصاصاً مناسب ریاضیات باشد.

۱- شما نمی‌توانید ریاضیات را فقط با خواندن و گوش دادن یاد بگیرید. قسمت زیادی از یادگیری ریاضیات به تمرین کردن فعالانه بستگی دارد. این بدان معنی است که شما حتماً باید همه‌ی تکالیف و وظایف محوله‌ی درسی خود در ریاضیات را انجام دهید. یاد گرفتن چگونگی استفاده از فرمول‌ها و روش‌ها، حیاتی است.

۲- ریاضیات یک موضوع زنجیره‌ای است. چیزی که در یک روز معین درس داده می‌شود بر اساس آموخته‌های روز قبل از آن است. همین که عقب افتادید، دوباره رسیدن به درس سخت می‌شود. آماده شدن برای امتحان، آن هم در دقایق آخر، به شما کمک نخواهد کرد. باید در همه‌ی کلاس‌ها شرکت کنید و پابه‌پای معلم‌‌تان پیش بروید.

۳- ریاضیات مبحث سختی است که به طور فزاینده‌ای پیچیده می‌شود. شاید لازم باشد که زمان مطالعه‌ی بیش‌تری برای ریاضیات نسبت به دیگر مباحث اختصاص دهید.

۴- سعی نکنید که روش خود را در ریاضیات حفظ کنید. فرمول‌ها و روش‌های بسیار زیادی در ریاضیات وجود دارد. سعی کنید که بر روش‌های کلیدی مسلط شوید. این کار میزان اطلاعاتی را که باید به خاطر بسپارید کاهش خواهد داد.

۵- وقتی روشی را برای حل یک مسئله یاد گرفتید، دقیقاً همان روش برای دیگر مسائل هم در اغلب موارد می‌تواند استفاده شود. وقتی با مسئله‌ی جدیدی روبه‌رو می‌شوید، سعی کنید آموخته‌های قبلی خود را بر مسئله‌ی جدید اعمال کنید.

۶- فرهنگ لغات ریاضی را یاد بگیرید. اغلب کلمه‌ای که در ریاضی مورد استفاده قرار می‌گیرد، وقتی در مبحثی غیر از ریاضی مورد استفاده قرار می‌گیرد، معنای متفاوتی می‌دهد. کلمات و اصطلاحات جدید ریاضی و معنای ریاضی آن‌ها را در قسمت‌های خاصی از دفتر خود وارد کنید.

۷- ریاضیات مبحثی است که بسیاری از دانش‌آموزان را مضطرب می‌کند. داشتن اعتمادبه‌‌نفس می‌تواند اضطراب شما را کاهش دهد. روش‌هایی که برای مطالعه‌ی ریاضی به شما پیشنهاد می‌کنیم می‌تواند به شما در موفقیت در ریاضیات کمک کند. تا زمانی که تشخیص می‌دهید به راهکار‌هایی بیش از این‌ها نیاز دارید، کمک بگیرید و تلاش بسیاری بکنید.

حجم بسیار زیاد و تنوع در درس ریاضی، عواملی هستند که باید داوطلبان با برنامه‏ای ویژه و پیوسته، خود را در این درس بسیار مهم برای کنکور سراسری آماده کنند تا به بهترین نتیجه برسند. مطالعه‏ی درس ریاضی را باید بر مبنای سه اصل یادگیری، تمرین و مرور قرار دهیم که در ادامه به هر یک از این موارد می‌پردازیم:

یادگیری:

اولین مرحله از مطالعه، یادگیری است که می‏توان گفت بهترین اصل است؛ زیرا تا درست و مفهومی یاد نگیریم، نمی‏توانیم سؤالات ریاضی را به درستی پاسخ دهیم؛ پس باید از تمام ابزارهای موجود برای یادگیری استفاده کنیم. ابزارهای یادگیری این درس عبارت‌اند از: کلاس، جزوه و کتاب درسی. شما داوطلب عزیز باید به دقت در کلاس، درس را از دبیر بیاموزید، سپس در همان روز، مبحث تدریس‌شده را از جزوه، مطالعه کرده و مثال‏ها را مجدداً حل کنید.

بعد از خواندن جزوه، نوبت به مطالعه‏ی کتاب درسی می‏رسد که باید خط به خط آن را بخوانید و تمام مثال‏ها و تمرین‏های حل‌شده و حل‌نشده را حل کنید. تعدادی از تست‏های کنکور سراسری، عیناً از مثال‏ها و تمرین‏ها و نکات متن درس مطرح می‏شود. توجه داشته باشید برای حل سؤالات ریاضی، تنها یاد گرفتن نکات، قضیه‏ها و فرمول‏ها کافی نیست بلکه باید علاوه بر یادگیری و فهمیدن، آن‏ها را به خاطر بسپارید؛ زیرا در جلسه‏ی آزمون، نه کتاب داریم و نه جزوه.

پس اول به دقت و مفهومی یاد بگیرید و سپس فرمول‏ها و نکات و رابطه‏ها و… را حفظ کنید. در ادامه‏ی مرحله‌ی یادگیری لازم است تعدادی تست به طور آموزشی از مبحثی که مطالعه کردید، حل کنید. در حل تست به طور آموزشی، زمان تست زدن مهم نیست، بلکه یادگیری تمام نکات تست و به‌کارگیری مطالب مطالعه‌شده در حل تست، مهم است. هنگام حل تست آموزشی می‏توانید از جزوه یا کتاب درسی یا حتی پاسخ تشریحی تست کمک بگیرید. تعداد تست‏های آموزشی باید به اندازه‏ای باشد که تمام مطالب درسی در آن مبحث را پوشش دهد.

پس از حل تست‏های آموزشی، نوبت خلاصه‏نویسی است. مباحثی را که مطالعه و چند تست آموزشی از آن حل کردید خلاصه‏نویسی کنید. سعی کنید در خلاصه‏نویسی، تمام مطالب و نکات مهم را یادداشت کنید. با پایان خلاصه‏نویسی، مبحث مطالعه‌شده‏ی مرحله‏ی اول مطالعه که یادگیری است، به پایان می‏رسد.

تمرین:

اکنون که درس را خوب یاد گرفته و خلاصه‏نویسی کردید، باید برای تثبیت و تسلط مطالب و نکات درسی و نیز بالا رفتن سرعت تست‏زنی، تعدادی تست را تمرین کنید. تست‏هایی را که حل نکردید یا غلط حل کردید، حتماً علامت‏گذاری کنید؛ زیرا در این تست‏ها ضعف دارید و باید آن‏ها را برطرف کنید.

چون حجم مطالب درسی و تنوع آن‏ها زیاد است، نباید تعداد تست‏های تمرینی به قدری زیاد باشد که از مباحث دیگر عقب بیفتید؛ باید تست را به دقت و متناسب با حجم مبحث مطالعه‌شده انتخاب کنید. اگر مبحثی را به طور کامل نخواندید، به حل تست‏های تمرینی نپردازید، مثلاً تا تمام نکات دنباله را یاد نگرفتید، از مبحث دنباله، تست تمرینی حل نکنید. توصیه می‏کنم، متناسب با هر تستی که از یک مبحث در کنکور سراسری مطرح می‏شود، حداقل ۵۰ تست به طور تمرینی حل کنید؛ مثلاً اگر از مبحث مجانب‏ها در کنکور سراسری، یک سؤال مطرح می‏شود، حداقل باید ۵۰ تست مجانب، به طور تمرینی حل کنید.

در انتخاب تست‏های تمرینی، اولویت با تست‏های کنکورهای سال‏های گذشته است؛ چون هم استاندارد هستند و هم تمام مطالب درسی را پوشش می‏دهند.

مرور:

چون حجم مطالب در درس ریاضی زیاد است؛ ممکن است بعضی از مطالبی را که قبلاً مطالعه کردید، فراموش کنید. در این صورت باید در فواصل معین، مطالب را مرور و دوره کنید. در این مرحله از مطالعه می‏توانید هم از جزوه و هم از خلاصه‏نویسی‏ها استفاده کنید. پس از خواندن آن‏ها و یادآوری نکات، بهتر است به سراغ تست‏های علامت‏گذاری‌شده بروید و آن‏هایی را که قبلاً اشکال داشتید، مجدداً حل کنید و اگر زمان داشتید، تعدادی تست جدید از آن مبحث حل کنید. هر اندازه بتوانید تعداد دفعات مرور را بیش‏تر کنید، آماده‏تر شده و حضور ذهن بالاتری برای حل سؤالات تستی پیدا می‏کنید.

 روش مطالعه ی درس ادبیات

ادبیات علاوه بر بیش‌ترین ضریبی که در بین درس‌های عمومی دارد چیزی که نسبت به درس‌های دیگر آن را ممتاز می‌کند این است که این درس اولین درسی است که کنکور با آن آغاز می‌شود؛ یعنی اگر دانش‌آموز بتواند این درس را خوب جواب دهد انگیزه‌ای مضاعف در او ایجاد می‌شود.

تاریخ ادبیات:

تست‌های تاریخ ادبیات بیش تر به دو شکل طرح می‌شوند:

۱) تست‌هایی که در آن اسم کتاب، نوع نثر یا نظم، ویژگی‌های حماسه و… را می‌خواهند.

۲) تست‌هایی که در آن یک توضیح می‌دهند و بعد اسم نویسنده، شاعر یا یک کتاب به خصوص را می‌پرسند.

یک توصیه: حداقل در هفته یک ساعت و نیم مرور داشته باشید؛ به خصوص در خردادماه.

دو روش پرکاربرد برای مطالعه و حفظ آثار شاعران به شرح زیر است:

۱) کدگذاری یا جمله‌سازی کنیم.

مثلاً آثار خواجه عبدالله انصاری به این صورت کدگذاری می‌شود: نمکزار (نصایح، مناجات‌نامه، کنزالسالکین، زادالعارفین، الهی‌‌نامه و رساله‌ی دل و جان)

۲) تصویرسازی کنیم.

آرایه‌ها:

قبلاً در سؤالات آرایه‌های کنکور آزاد فقط کافی بود داوطلبان آرایه‌های متن کتاب درسی را حفظ می‌کردند؛ ولی آرایه‌های کنکور به این نحو است که دانش‌آموز حتماً باید روی آرایه‌هایی مثل تلمیح، تضاد، جناس، تشبیه، استعاره، اسلوب معادله، تشخیص، متناقض‌نما، مراعات نظیر و حس‌آمیزی مسلط باشد.

سؤال‌های آرایه معمولاً به دو صورت طرح می‌شوند:

۱) کدام آرایه در متن تست هست یا نیست.

۲) کدام گزینه آرایه‌ی فلان و فلان و فلان را دارد یا ندارد.

برای اولی: باید گزینه‌ها را تک تک حذف کنیم.

برای دومی: ابتدا با آرایه‌ای شروع می‌کنیم که آن را بهتر بلد هستیم و چشم برای پیدا کردنش کم‌تر می‌چرخد مثل مراعات نظیر، جناس و تضاد. بعد گزینه‌ای که این آرایه را ندارد حدف می‌کنیم و این کار را آن‌قدر ادامه می‌دهیم تا به جواب برسیم.

دو نکته‌ی مهم برای آرایه‌ها:

۱: برای گزینه‌ی تضاد حتماً باید به فعل‌ها هم توجه کنیم.

۲: تمام تلمیح‌ها توضیح آیات و خودآزمایی‌ها و توضیحات درس‌ها را کامل بخوانید.

معنی لغت و املا:

منبع سؤال برای طرح سؤالات املای واژگان تمام بخش‌های کتاب است؛ یعنی حتی متن درس و خودآزمایی‌ها. باید یک دور متن‌های درس ادبیات خوانده شود و دور لغت‌های سخت و مهم خط کشید و معناهای مختلف را کنارشان با رنگ دیگر هم برای املا و هم برای لغت نوشت.

نکته: برای حفظ کردن، لغت‌های ادبیات را بین روز‌های هفته تقسیم کنید و هر شب لغت‌های شب قبل را هم دوره کنید.

نکته: برای املای درس‌های ۴-۱۰-۱۸-۲۳ کتاب درسی الزامی است ولی کافی نیست و باید متن ادبیات هم خوانده شود. در ضمن به صداهایی هم که بیش‌تر از یک حرف دارند توجه کنید.

۱) ص. س. ث    ۲) ز. ظ. ض. ذ    ۳) غ. ق    ۴) ح. ه   ۵) ت. ط    ۶) ع. ا

نکته: کلمه‌هایی که املای آن‌ها را فراموش می‌کنیم در یک عبارت آن را به تله بیندازیم.

قرابت معنایی:

برای تسلط روی این قسمت باید بیت‌ها و متن کتاب درسی را با دقت بخوانید و پیام آن‌ها را به طور کامل درک کنید. البته در این چند ساله از بیت‌ها و متن‌های خارج از کتاب که مفهوم آن‌ها به مفهوم بیت‌های کتاب نزدیک است هم سؤال طرح شده اما هنوز بیش‌تر سؤال‌ها از بیت‌های کتاب است. تمرین و تست زیاد را باید جدی بگیرید.

نکته: یادمان باشد وقتی تست‌های قرابت معنایی را می‌زنیم از تکنیک مقایسه‌ای آن‌ها استفاده کنیم نه تکنیک معنی کردن آن‌ها.

روش مطالعه ی درس انگلیسی        

برای مطالعه‌ی هر درس زبان به صورت زیر عمل کنید:

ابتدا گرامر آن درس را مطالعه کنید و سپس حدود ۲۰ تست گرامر مربوط به آن را پاسخ دهید و اشکالات خود را بررسی و تحلیل کنید. سپس به سراغ Reading درس بروید. پاراگراف اول را یک بار بخوانید و سعی کنید معنی و مفهوم آن را دریابید. سعی کنید معنی کلماتی را که نمی‌دانید با توجه به نشانه‌ها و روش‌های مختلف از خود متن حدس بزنید. البته این کار درباره‌ی تمام کلمات ممکن نیست. معنی کلماتی را که نمی‌توانید از متن دریافت کنید با مراجعه به یک فرهنگ واژگان فراگیرید. در حین مطالعه‌ی هر پاراگراف، به ارتباط جملات، مرجع ضمایر و حتی گرامر آن درس یا درس‌های قبلی توجه فراوانی داشته باشید. بعد از مطالعه‌ی هر پاراگراف سعی کنید مفهوم و منظور اصلی آن پاراگراف را در یک یا دو جمله‌ی انگلیسی یا فارسی خلاصه کنید و در پایان آن بنویسید. این کار نشان می‌دهد که آیا آن پاراگراف را درست فهمیده‌اید یا خیر.